[Rank]
Podwyższenie Krzyża Świętego;;Duplex majus;;4;;ex Sancti/05-03

[Rank] (rubrica 1960)
Podwyższenie Krzyża Świętego;;Duplex II classis;;5.5;;ex Sancti/05-03

[Rule]
ex Sancti/05-03
Domini
9 lectiones
Psalmi Dominica
Antiphonas horas
Psalm5 Vespera=116
Festum Domini

[Oratio]
Boże, który nas w dniu dzisiejszym doroczną uroczystością Podwyższenia Krzyża świętego uweselasz, spraw, prosimy Cię, abyśmy otrzymali w niebie owoce odkupienia, którego tajemnicę poznaliśmy na ziemi.
$Per eumdem

[Invit]
Chrystusowi Królowi za nas na Krzyżu podniesionemu * Pójdźcie, pokłońmy się.

[Ant Matutinum]
Zacnym drzewem * podniesionym, wiara Chrystusowa słynie, gdy Krzyż od wszystkich ma uczczenie.;;1
Krzyż święty * sławią wszyscy królowie, laskę królewską podnosząc, na którym Chrystus zwyciężył.;;2
O chwalebny Krzyżu, * któryś nędznym przyniósł zbawienie, jakimiż cię chwałami sławić, iżeś nam żywot niebieski zgotował.;;3
V. Ten znak Krzyża będzie na niebie.
R. Gdy Pan na sąd przyjdzie.
O zwycięstwo Krzyżowe * i przedziwny znaku, donieś nas do niebieskiego tryumfu..;;4
Strasznej śmierci * więznienie popsował, gdy na Krzyżu Chrystus zwiąski grzechów naszych rozerwał.;;10
Króla podnoszą, * w powietrze gdy sławny znak zwycięski Krzyża wszyscy wierni Chrystusowi chwalą na wieki.;;20
V. Kłaniamy Ci się Chryste, i błogosławimy Ciebie.
R. Żeś przez Krzyż swój świat odkupił.
Kłaniamy Ci się Chryste, * i błogosławimy Ciebie, żeś przez Krzyż swój świat odkupił.;;95
Przez drzewo * staliśmy się niewolnikami, a przez Krzyż Święty zostaliśmy wyzwoleni: owoc drzewa zwiódł nas, Syn Boży odkupił nas, alleluja.;;96
Zbawicielu świata, * zbaw nas: któryś nas przez Krzyż i krew twoje odkupił, wspomóż nas, ciebie błagamy, Boże nasz.;;97
V. Wszystka ziemia, niech ci się kłania i śpiewa tobie.
R. Niech psalmy śpiewa imieniowi twojemu, Panie.

[Lectio1]
Z Księgi Liczb
!Lb 21:1-3
1 Co gdy usłyszał Chananejczyk, król Arad, który mieszkał na południe, to jest, że przyciągnął Izrael drogą szpiegów, walczył przeciw jemu, a zostawszy zwycięzcą, pobrał z niego korzyści.
2 Lecz Izrael ślubem się Panu obowiązując, rzekł: Jeźli podasz ten lud w rękę moję, zgładzę miasta jego.
3 I wysłuchał Pan prośbę Izraela, i podał Chananejczyka, którego on wybił, wywróciwszy miasta jego: i nazwał imię miejsca onego Horma, to jest przeklęctwo.

[Lectio2]
!Lb 21:4-6
4 I ruszyli się z góry Hor drogą, która wiedzie do Morza Czerwonego, aby obeszli ziemię Edom: i począł sobie tęsknić lud w drodze i w pracy.
5 I mówiąc przeciw Bogu i Mojżeszowi, rzekł: Czemuś nas wywiódł z Egiptu, abyśmy pomarli na pustyni? niemasz chleba, niemasz wody: dusza nasza już się brzydzi tym bardzo lekkim pokarmem.
6 Przetóż Pan przepuścił na lud węże ogniste.

[Lectio3]
!Lb 21:6-9
6 Za których ranami i śmierciami bardzo wielu,
7 przyszli do Mojżesza i rzekli: Zgrzeszyliśmy, żechmy mówili przeciw Panu i tobie. Proś, aby oddalił od nas węże. I modlił się Mojżesz za ludem,
8 i rzekł Pan do niego: Uczyń węża miedzianego, a wystaw go na znak: który ukąszony wejrzy nań, żyw będzie.
9 Uczynił tedy Mojżesz węża miedzianego i wystawił go na znak: na którego gdy ukąszeni patrzyli, byli uzdrowieni.

[Responsory3]
R. To jest drzewo najdostojniejsze, w pośrodku raju wszczepione.
* Na którym sprawca zbawienia śmiercią własną śmierć wszystkich zwojował.
V. Krzyż chwalebną ozdobą świetny, którego Herakliusz cesarz upragnionym sercem dostał.
R. Na którym sprawca zbawienia śmiercią własną śmierć wszystkich zwojował.

[Lectio4]
Kosdroas król perski, u schyłku panowania cesarza Phoki, Egipt i Afrykę posiadwszy i Jeruzalem dostawszy i wiele tam tysięcy chrześcijan pobiwszy Krzyż Chrystusa Pana, który Helena na górze Kalwaryjskiej postanowiła była do Persyjej zaniósł. Herakliusz tedy który po Phoce nastąpił był wielą wojennych niewczasów i przygodami strapiony o pokój żądał, którego od Kosdroasa uniesionego zwycięstwy chocia przy kondycjach niesłusznych otrzymać nie mógł. A tak w wielkim niebezpieczeństwie  będąc posty ustawicznemi i modlitwami bawiąc się prosił Pana Boga o pomoc, za którego napomnieniem wojsko zgotowawszy z nieprzyjacielem się potkał i trzech hetmanów Kosdroasowych ze swem wojskiem poraził.

[Lectio5]
Któremi porażkami zemdlony Kosdroas, uciekając na przeprawie rzeki Tygrys Medarsena syna królem perskim naznaczył. Ale tej sromoty Syrochius starszy syn Kosdroasów niemogąc ścierpieć o zabiciu ojca wespół z bratem myśleć począł, które potym obydwu dostawszy wykonał, i królestwo od Herakliusza otrzymał za kondycjami pewnemi z których pierwsza była aby Krzyż Chrystusa Pana wrócił. I tak Krzyż w czternaście lat po wzięciu perskim przywrócony jest, który Herakliusz do Jeruzalem wjeżdżając z wielką pompą na ramionach swych na tę górę gdzie go Zbawiciel dźwigał zaniósł.

[Lectio6]
Która sprawa cudem sławnym objaśniona jest. Herakliusz bowiem złotem i perłami ubrany będąc musiał stanąć w bramie, która na górę Kalwaryjej prowadzi. Kiedy dalej chciał iść tym mniej postąpić mógł. Na co gdy Herakliusz sam i wszyscy insi zdumiewali się Zacharjasz Biskup jerozolimski rzecze: cesarzu w tym stroju zwycięztwa niosąc Krzyż ubóstwa Jezusa Chrystusa i pokory nie naśladujesz. Zatem Herakliusz zdjąwszy ubiór pański i obuwie zzówszy po prostu ubrany ostatek drogi łatwiej odprawił i na onymże miejscu Kalwaryjej Krzyż postawił skąd go persowie wzięli byli. I tak podniesienia Krzyża Świętego uroczystość, którą co rok przedtym tegoż dnia święcono daleko sławniejsza być poczęła dla tej pamiątki że Herakliusz tam krzyż Pański złożył gdzie pierwej Zbawicielowi postawiony był.

[Lectio7]
Czytanie Ewangelii świętej według Jana
!J 12:31-36
Onego czasu: Rzekł Jezus rzeszom żydowskim: „Teraz jest sąd świata, teraz książę tego świata precz wyrzucony zostanie”. I tak dalej.
_
Homilia świętego Leona, Papieża
!Kazanie 8. o Męce Pańskiej, w 2. połowie
Na widok Chrystusa podwyższonego na krzyżu nasz duchowy wzrok nie może się zatrzymać, najmilsi, tylko na tym, co odbijało się wtedy w oczach nikczemników, do których można zastosować słowa Mojżesza: Życie twe będzie jakoby zawieszone przed twymi oczyma: będziesz drżał dniem i nocą ze strachu, nie będziesz wierzył w swoje Życie. Albowiem przestępcy tylko o zbrodni swej mogli myśleć na widok Ukrzyżowanego Pana. Odczuwali oni bojaźń, ale nie tę, co usprawiedliwia przez prawdziwą wiarę, lecz która dręczy sumienie obciążone winą. Natomiast nasz umysł, oświecony Duchem Prawdy, ma przyjąć do siebie z czystym i niewinnym sercem chwałę krzyża, jaśniejącą w niebie i na ziemi. Głębokim wejrzeniem ducha winniśmy zdać sobie jasno sprawę z tego, co powiedział Pan o zbliżającej się męce swojej: Teraz jest sąd świata, teraz książę tego świata precz wyrzucony zostanie. A Ja, gdy nad ziemię podwyższony będę, wszystko do siebie przyciągnę.

[Lectio8]
O przedziwna potęgo Krzyża! O niewysłowiona chwało Męki! W tobie Trybunał Pański, w tobie sąd nad światem, w tobie moc władcza Ukrzyżowanego. Wszystko bowiem przyciągnąłeś do siebie, o Panie: Kiedy dzień cały wyciągałeś swe ręce do ludu niewiernego i sprzeciwiającego się Tobie, wszystek świat wziął to poczucie, że Twój majestat wyznawać należy. Wszystko przyciągnąłeś do siebie, Panie: Kiedy wszystkie żywioły zgodnie wydały wyrok potępienia na zbrodnię popełnioną przez Żydów; kiedy zaćmiły się światła niebieskie, dzień w noc się obrócił, ziemia drżała w posadach, słowem całe stworzenie odmówiło swych usług bezbożnikom. Wszystko przyciągnąłeś do siebie, Panie: Kiedy rozdarciem zasłony w świątyni Święte świętych zostało odjęte niegodnym kapłanom, aby figurę wyobrażającą prawdę zastąpiła sama prawda; proroctwo stało się jawną rzeczywistością, a miejsce Prawa zajęła Ewangelia.

[Lectio9]
Wszystko przyciągnąłeś do siebie, Panie: Aby na całej ziemi wszystkie narody czciły teraz spełnioną i ujawnioną tajemnicę, co przedtem tylko w jednej świątyni Judei skrywała się pod cieniem znaków. Teraz i zastęp lewitów jest znakomitszy, i godność kapłanów większa, i biskupów namaszczenie jest świętsze. Twój Krzyż bowiem jest źródłem wszystkich błogosławieństw i przyczyną łask wszelakich. Dzięki niemu wierzący czerpią moc ze słabości, chwałę ze wzgardy i życie ze śmierci. Teraz też, gdy ustały wielorakie ofiary z przeróżnych zwierząt, zastępuje je w pełni jedna ofiara: Ciała i Krwi Twojej. Tyś bowiem jest prawdziwym Barankiem Bożym, który gładzi grzechy świata. W ten sposób urzeczywistniasz w sobie wszystkie zapowiedziane tajemnice, aby jak jedna ofiara zastąpiła wszystkie inne, tak ze wszystkich narodów powstało jedno Królestwo.
&teDeum

[Ant 3]
O Krzyżu błogosławiony, * który sam jeden byłeś godny dźwigać Króla niebios i Pana, alleluja.

[Responsory Tertia]
@Sancti/05-03::s/, allelu.a//g s/(ukaże się na niebie,? \* )?Allelu.a/* ukaże się na niebie/g s/\. \* u/. U/

[Responsory Sexta]
@Sancti/05-03::s/, allelu.a//g s/(i błogosławimy Tobie:? \* )?Allelu.a/* i błogosławimy Tobie/g s/\. \* i/. I/

[Responsory Nona]
@Sancti/05-03::s/, allelu.a//g s/(i niechaj ci śpiewa,? \* )?Allelu.a/* i niechaj ci śpiewa/g s/\. \* i/. I/